Inboeten   van metselwerk

Na de restauratie van de Koppelpoort in Amersfoort viel het verwijt "Waarom moesten we daar nu zoveel geld aan besteden? Je ziet niet dat er wat gebeurd is". Een groter compliment konden de aannemer en de architect niet krijgen. Restaureren betekent ingrijpen in een monument. Daarbij gaat altijd oorspronkelijk materiaal verloren. Bij een 'harde restauratie' wordt soms alle stenen aan de buitenzijde van een muur weggekapt en vervangen door nieuwe. Na de vervanging van het metselwerk ziet alles er weer mooi uit en je ziet ook nog eens goed dat er wat gebeurd is. Alleen kan deze muur niet meer door de bouwhistoricus of andere belangstellende gelezen worden als een archiefstuk: het verhaal is weg.
Het tegengestelde is de 'zachte restauratie'. Er wordt niet meer vervangen dan strikt nodig is. Dat betekent vaak dat er één kapotte steen weggebikt wordt en vervangen door een nieuwe. Dat heet inboeten. Moet er meer vervangen worden, dan kan dat ook op deze manier: een steen vervangen en daarna pas de volgende aanpakken. De kans is groot dat dan bouwsporen afleesbaar bijven, zelfs wanneer ze nog niet herkend waren. Wanneer een heel stuk in eens vervangen wordt - en dat is niet altijd te vermijden - líjkt dat stuk van de muur alleen nog maar op het oude.

Tekst: Jean Penders (10-2007). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders